Plus

Διατροφή

Στη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, ένα ευρύ φάσμα μελετών απέδειξε πειστικά τον σημαντικό ρόλο της διατροφής στην πρόληψη του καρκίνου. Η σύνθεση των επιστημονικών πληροφοριών που προκύπτουν από επιδημιολογικές και πειραματικές μελέτες που αφορούσαν στη διατροφή, την παχυσαρκία, τη φυσική δραστηριότητα και άλλους περιβαλλοντικούς παράγοντες (όπως το κάπνισμα και η επαγγελματική έκθεση) αποδεικνύει ότι ο καρκίνος, μπορεί, μέχρι ένα βαθμό, να προληφθεί. Υπολογίζεται ότι, 40% των περιπτώσεων καρκίνου συνδέεται με ανθυγιεινή διατροφή, αυξημένο σωματικό βάρος και μειωμένη δραστηριότητα. Ακόμη το κάπνισμα ενοχοποιείται για το 30 % των θανάτων από καρκίνο.

Συστάσεις

  • Διατήρηση δείκτη μάζας σώματος μεταξύ 21 και 23.
  • Ήπια άσκηση.
  • Μειωμένη κατανάλωση αλκοόλ, παχυντικών τροφών, επεξεργασμένων. υδατανθράκων και ζαχαρούχων αναψυκτικών.
  • Κατανάλωση τουλάχιστον 5 μερίδων φρούτων και λαχανικών την ημέρα.
  • Αύξηση της κατανάλωσης δημητριακών ολικής άλεσης.
  • Μείωση του προσλαμβανόμενου αλατιού σε 5gr ημερησίως.
  • Αποφυγή του κόκκινου και του επεξεργασμένου κρέατος.
  • Μετά την θεραπεία, οι ασθενείς που βίωσαν τον καρκίνο θα πρέπει να ακολουθούν τις ίδιες οδηγίες, ώστε να προλάβουν την υποτροπή.
Τι γνωρίζουμε μέχρι σήμερα

  • Οι φυτικές ίνες από μη επεξεργασμένα δημητριακά, όσπρια, λαχανικά και φρούτα, προστατεύουν από την εμφάνιση καρκίνου παχέος εντέρου. Υπάρχουν αρκετοί μηχανισμοί που μπορούν να εξηγήσουν αυτόν τον προστατευτικό ρόλο, όπως η αύξηση του όγκου των κοπράνων, η μείωση του χρόνου διόδου από τον εντερικό σωλήνα, η δέσμευση καρκινογόνων, η μείωση του pH, η ενεργοποίηση της βακτηριακής ζύμωσης κ.α.
  • Οι τροφές που μολύνθηκαν από αφλατοξίνες  μπορεί να προκαλέσουν καρκίνο ήπατος. Πρόκειται για καρκινογόνους τοξικούς μεταβολίτες που παράγονται από μύκητες. Βρίσκονται  κυρίως σε δημητριακά, όσπρια  και ξηρούς καρπούς (κυρίως φιστίκια), που αποθηκεύτηκαν σε μέρη με υγρασία.
  • Υπάρχουν ενδείξεις ότι, η κατανάλωση μη αμυλούχων φρούτων και λαχανικών προστατεύει από την εμφάνιση καρκίνου στοματοφάρυγγα, λάρυγγα, οισοφάγου και στομάχου.
  • Η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών μειώνει την εμφάνιση καρκίνου του πνεύμονα σε καπνιστές και μη καπνιστές, ειδικά όταν είναι πλούσια σε καροτενοειδή.
  • Η κατανάλωση κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος (καπνιστά, παστά, αλλαντικά) ενοχοποιείται για την εμφάνιση καρκίνου του παχέος εντέρου. Το μαγείρεμα σε υψηλές θερμοκρασίες (ψήσιμο, τηγάνισμα) προκαλεί τον σχηματισμό ετεροκυκλικών αμινών  και πολυκυκλικών αρωματικών υδρογονανθράκων. Το επεξεργασμένο κρέας μπορεί να περιέχει και νιτρικά (ΝΟ3) ή νιτρώδη (ΝΟ2) Τα νιτρικά παράγονται στο περιβάλλον ή συνθετικά και βρίσκονται και σε άλλες τροφές εκτός από το κρέας, όπως τα λαχανικά, τα ψάρια, η μπίρα ή στα υπόγεια ύδατα  Τα νιτρικά δεν είναι τοξικά και χρησιμοποιούνται για την συντήρηση τροφίμων. Ωστόσο, σε συνθήκες  εσφαλμένης αποθήκευσης ή στο σώμα μετατρέπονται στα νιτρικά, τα οποία από μόνα τους είναι τοξικά αλλά επίσης μεταβολίζονται και σε καρκινογόνες νιτροζαμίνες. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι στις περισσότερες επιδημιολογικές μελέτες, ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου σχετίζεται περισσότερο με τον τρόπο μαγειρέματος ή επεξεργασίας του κρέατος, παρά με το ίδιο το κρέας.
  • Το γάλα και κυρίως το ασβέστιο που προσλαμβάνουμε από τις τροφές (γαλακτοκομικά αλλά και λαχανικά, ξηροί καρποί, ψάρι, κρέας μαγειρεμένο με το κόκαλο), προστατεύει από τον καρκίνο του παχέος εντέρου.
  • Μια προοπτική μελέτη σε Ευρωπαϊκό γυναικείο πληθυσμό υποδεικνύει ότι, η αυξημένη κατανάλωση κορεσμένων λιπών συνδέεται με την εμφάνιση καρκίνου μαστού σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες.
  • Η αυξημένη κατανάλωση αλατιού και νατρίου σχετίζεται με την εμφάνιση καρκίνου του στομάχου. Η αυξημένη κατανάλωση άλατος καταστρέφει την επένδυση του στομάχου, αυξάνει την παραγωγή νιτροζαμινών, προάγει την δράση των καρκινογόνων και αλλά και  του Helicobacter. H προτεινόμενη μέγιστη κατανάλωση αλατιού από όλες τις διαιτητικές πηγές είναι 5 gr την ημέρα.
  • Η κατανάλωση αλκοόλ, ακόμη και του κρασιού, αυξάνει σημαντικά την εμφάνιση καρκίνου στοματοφάρυγγα, λάρυγγα, οισοφάγου, μαστού και παχέος εντέρου. Ο κίνδυνος αυξάνεται γραμμικά σε σχέση με την κατανάλωση, χωρίς να υπάρχει ασφαλές κατώτερο όριο. Παρατηρείται μεγάλη ετερογένεια στον μεταβολισμό της αιθανόλης μεταξύ ατόμων αλλά ακόμα και στο ίδιο το άτομο, λόγω γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων (π.χ. κάπνισμα και διατροφή). Το αλκοόλ μπορεί να δρα ως συν-καρκινογόνο, ως διαλύτης που βοηθά να εισέλθουν τα καρκινογόνα στο κύτταρο ή και να αυξάνει την ευαισθησία του ατόμου στα καρκινογόνα μέσω των διατροφικών ελλείψεων που προκαλούνται από την υπερκατανάλωση του.
  • Η χρήση συμπληρωμάτων διατροφής με μεγάλη περιεκτικότητα σε β- καροτένιο αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα, το ασβέστιο ίσως να προλαμβάνει τον καρκίνο του παχέος εντέρου, το σελήνιο σε συγκεκριμένες δόσεις και σε επιλεγμένα άτομα προστατεύει από τον καρκίνο του προστάτη και πιθανά από τον καρκίνο του πνεύμονα και του παχέος εντέρου
  • Η παχυσαρκία, ειδικά η κεντρικού τύπου, αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου  παχέος εντέρου, μαστού (σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες), ενδομητρίου, οισοφάγου, παγκρέατος και νεφρού. Υπάρχουν αρκετοί μηχανισμοί που εξηγούν γιατί η περίσσεια λίπους αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης της φλεγμονώδους αντίδρασης, των μεταβολών στο μεταβολισμό των ενδογενών ορμονών (αύξηση των κυκλοφορούντων οιστρογόνων, ινσουλίνης, IGF-1 ), της συσσώρευσης των περιβαλλοντικών χημικών καρκινογόνων και της διάσπασης της βιταμίνης D στο υποδόριο λίπος. Μια μεγάλη μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε πληθυσμό 900.000 γυναικών και αντρών στις ΗΠΑ εκτίμησε ότι, η παχυσαρκία ευθύνεται για το 14% των θανάτων από καρκίνο στους άντρες και για το 20% των θανάτων από καρκίνο στις γυναίκες. Οι διεθνείς συστάσεις προτείνουν τη διατήρηση του δείκτη μάζας σώματος μεταξύ 21 και 23.
  • Πολυάριθμες χημικές ουσίες, πολλές εκ των οποίων με καρκινογόνες ιδιότητες, βρίσκονται στα τρόφιμα. Τα χημικά προστίθενται ώστε να επηρεάσουν τη γεύση, το χρώμα, την υφή και τη διάρκεια συντήρησης των τροφίμων, ή πρόκειται για υπολείμματα παρασιτοκτόνων ή φαρμάκων που χρησιμοποιήθηκαν σε ζώα. Ο ρόλος τους στην καρκινογένεση δύσκολα μπορεί να εκτιμηθεί, καθώς πρόκειται για ποικίλα, διαφορετικά και διάχυτα συστατικά. Ανάμεσα σε όλες αυτές τις ουσίες, η ακρυλαμίδη έχει αποδειχθεί ότι είναι καρκινογόνος σε τρωκτικά και πιθανά σε ανθρώπους. Η ακρυλαμίδη σχηματίζεται κατά την επεξεργασία σακχάρων σε θερμοκρασίες πάνω από 120οC, σε τηγανητές πατάτες, μπισκότα, δημητριακά πρωινού, ποπ κορν, φρυγανισμένο ψωμί και καφέ.

Προστατευτικά διαιτητικά συστατικά

Οι τροφές περιέχουν ένα ευρύ φάσμα συστατικών με αποδεδειγμένη προστατευτική δραστηριότητα, μερικά από τα οποία ονομάζονται φυτοχημικά. Τα φυτοχημικά προσδίδουν συγκεκριμένες ιδιότητες στα φαγητά όπως γεύση και χρώμα και χαρακτηρίζονται από αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις και αντικαρκινικές ιδιότητες.

Καροτενοειδή: Εδώ ανήκουν η προ-βιταμίνη Α, το α-καροτένιο, το β-καροτένιο, το λυκοπένιο, η λουτεΐνη, η ζεαξανθίνη, η κρυπτοξανθίνη και άλλα. Από τα 500-600 καροτενοειδή που έχουν ήδη προσδιοριστεί, περίπου 40 απαντώνται στην ανθρώπινη διατροφή και περίπου 14 από αυτά απορροφώνται και χρησιμοποιούνται από τον οργανισμό. Βρίσκονται στα καρότα, τα βερίκοκα, τα ροδάκινα, το σπανάκι, το μπρόκολο, τις γλυκοπατάτες, τις ντομάτες, τις πιπεριές και σε άλλα φρούτα και λαχανικά. Υπάρχουν αποδείξεις ότι προστατεύουν, ειδικά το λυκοπένιο, από διάφορες μορφές καρκίνου όπως του στοματοφάρυγγα, του πνεύμονα και προστάτη. Πέντε μερίδες φρούτων και λαχανικών την ημέρα αποδίδουν 3-6 mg β-καροτένιου. Ωστόσο μελέτες απέδειξαν ότι η αυξημένη χορήγηση συνθετικού β-καροτένιου (20-30mg ημερησίως) σε καπνιστές, αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα.

 Iσοθειοκυανικά: Αυτά τα φυτοχημικά που περιέχουν θείο βρίσκονται στα σταυρανθή όπως τα μπρόκολα, τα κουνουπίδια, το λάχανο, τα ραπανάκια και ευθύνονται για την χαρακτηριστική γεύση αυτών των φυτών. Εμποδίζουν τον κυτταρικό πολλαπλασιασμό και επάγουν την απόπτωση των κυττάρων, ενώ στο ήπαρ επάγουν την παραγωγή των ενζύμων που απομακρύνουν τα καρκινογόνα. Ανασκοπήσεις αλλά και προοπτικές μελάτες έδειξαν  ότι η κατανάλωση αυτών των λαχανικών προστατεύει από την εμφάνιση καρκίνου του πνεύμονα και του προστάτη.

Φλαβονοειδή: Αποτελούν πολυφαινολικά συστατικά που βρίσκονται σε όλα τα φυτά και ευθύνονται για το χρωματισμό τους. Έχουν ανοσορυθμιστική, αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση. Η κουερσετίνη, το πιο διαδεδομένο φλαβονοειδές, μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα.

Kουρκουμινοειδή: Πρόκειται για πολυφαινολικές χρωστικές που βρίσκονται στο μπαχαρικό κουρκουμά, με πιθανές αντιφλεγμονώδεις και χημειοπροφυλακτικές δράσεις. Η αντικαρκινική δράση τους έχει αποδειχθεί σε πειραματόζωα ενώ κλινικές μελέτες φάσης ΙΙ διεξάγονται ήδη σε ανθρώπους.

Βιταμίνη D: Δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι τα συμπληρώματα βιταμινών βοηθούν στην πρόληψη του καρκίνου, με εξαίρεση τη βιταμίνη D. H βιταμίνη D παράγεται από την έκθεση στην ηλιακή υπεριώδη (UV-B) ακτινοβολία και προσλαμβάνεται με τις τροφές (σολομό, τόνο, σκουμπρί, εμπλουτισμένο γάλα, αβγά) ή με συμπληρώματα διατροφής. Μελέτες έχουν δείξει ότι, η διατήρηση ικανοποιητικών επιπέδων βιταμίνης D στον οργανισμό,  μειώνει στατιστικά σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου αλλά και άλλων νοσημάτων.

Συμπληρώματα διατροφής

Σύμφωνα με μελέτες στις ΗΠΑ 20 με 55% των ασθενών με καρκίνο καταναλώνουν συμπληρώματα διατροφής. Το ποσοστό αυτό αυξάνεται στο 67% με 87% στις γυναίκες με καρκίνο μαστού. Οι ασθενείς λαμβάνουν αυτά τα σκευάσματα πιστεύοντας ότι προστατεύουν από την τοξικότητα της χημειοθεραπείας, μειώνουν την ένταση των παρενεργειών, τονώνουν το ανοσοποιητικό σύστημα και προλαμβάνουν τις υποτροπές της νόσου. Συνήθως οι ασθενείς δεν το αναφέρουν στους γιατρούς τους, πιστεύοντας ότι η στάση τους θα είναι αρνητική, ενώ και οι ίδιοι οι γιατροί είναι επιφυλακτικοί, καθώς δεν υπάρχουν τυχαιοποιημένες μελέτες που να αποδεικνύουν την ασφάλεια ή την αποτελεσματικότητα αυτών των προϊόντων.

Όταν οι γιατροί δεν είναι πρόθυμοι να παρέχουν πληροφορίες για τα συμπληρώματα διατροφής, οι ασθενείς καταφεύγουν σε άλλες μορφές πληροφόρησης όπως τους φίλους και το οικογενειακό περιβάλλον, το διαδίκτυο, τον τύπο, τα φαρμακεία, τις διαφημίσεις. Συχνά όμως οι πληροφορίες αυτές δεν είναι ακριβείς.

Αναλύουμε τα συχνότερα χρησιμοποιούμενα συμπληρώματα διατροφής από τους ασθενείς με καρκίνο, όπως προκύπτουν από μελέτες που δημοσιεύθηκαν στη διεθνή βιβλιογραφία.

Κουρκουμίνη

Βρίσκεται στον κουρκουμά (turmeric, Curcuma longa), κύριο μπαχαρικό της ινδικής κουζίνας. Μελέτες παρατήρησης έχουν αποδώσει μικρή αντικαρκινική και αντιφλεγμονώδη δράση.

Παρενέργειες

Προκαλεί ναυτία, κωλικό των χοληφόρων, πολυμηνόρροια.

Αλληλεπιδράσεις

Αναστέλλει τη δράση των αιμοπεταλίων και αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης αιμορραγικών εκδηλώσεων όταν συγχορηγείται με ασπιρίνη, αντιπηκτικά, αντιαιμοπεταλιακά, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη αλλά και βότανα όπως το Ginko biloba.

Απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στην λήψη του από ασθενείς που λαμβάνουν χημειοθεραπεία με κυκλοφωσφαμίδη και καμπτοθεκίνη, των οποίων τη δράση πιστεύεται ότι μειώνει.

Γλουταμίνη

Αποτελεί βασικό αμινοξύ που απαιτείται σε διάφορες λειτουργίες του οργανισμού, όπως την αύξηση και την αναγέννηση των κυττάρων του βλεννογόνου του γαστρεντερικού.

Μελέτες έδειξαν πιθανή προστατευτική δράση της γλουταμίνης στη βλεννογονίτιδα, τη νευροπάθεια και την εντερική τοξικότητα που προκαλούνται από χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία.

Παρενέργειες

Σπάνια οίδημα, πυρετός, κεφαλαλγία, εξάνθημα, ναυτία, αρθραλγίες, μετεωρισμός, κοιλιακό άλγος.

Αλληλεπιδράσεις

Μειώνει τη δράση της λακτουλόζης και αλληλεπιδρά με αντιεπιληπτικά φάρμακα.

Βιταμίνη D

Οι χαμηλές τιμές βιταμίνης D στον ορό έχουν συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου προστάτη, μαστού και παχέος εντέρου, χωρίς όμως να έχει ακόμα επιβεβαιωθεί ξεκάθαρα η σχέση αυτή, αλλά και με φτωχότερη πρόγνωση σε ασθενείς που έχουν ήδη διαγνωσθεί με καρκίνο.

Παρενέργειες

Συνήθως από το γαστρεντερικό. Σχετίζεται με την εμφάνιση ουρολίθων ή χολολίθων και υπερασβεστιαιμία.

Αλληλεπιδράσεις

Μεταβολίζεται στο κυτόχρωμα P450, οπότε είναι πιθανή η αλληλεπίδραση της με άλλα φάρμακα, αν και δεν έχει αναφερθεί κάτι τέτοιο. Πιθανή αλληλεπίδραση με ανοσοκατασταλτικά.

Maitake Μανιτάρια

Επιδημιολογικές μελέτες από την Ιαπωνία και τη Βραζιλία συσχέτισαν την πολύχρονη κατανάλωσή τους με μικρότερα ποσοστά εμφάνισης καρκίνου.

Αλληλεπιδράσεις

Μπορούν να προκαλέσουν υπογλυκαιμία σε συνδυασμό με αντιδιαβητικά δισκία και πρέπει να αποφεύγονται από ασθενείς με λεμφουπερπλαστικά νοσήματα. Πρέπει να συγχορηγούνται με προσοχή με άλλες ανοσοτροποποιητικές θεραπείες

Ιχθυέλαιο

Πλούσιο σε πολυακόρεστα λιπαρά οξέα και ειδικά ω3 λιπαρά. 

Δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου. Τα αποτελέσματα των μελετών που ερεύνησαν την επίδραση των ω3 λιπαρών στην διατήρηση του σωματικού βάρους των ασθενών με καρκίνο είναι αμφιλεγόμενα. Σε κάποιες μελέτες αποδείχθηκε ότι, η χορήγησή τους μειώνει τον κίνδυνο υποτροπής του καρκίνου και την τοξικότητα από χημειοθεραπεία.

Παρενέργειες

Μετεωρισμός, διάρροιες, γεύση ψαριού, ερυγές, υπόταση.

Αλληλεπιδράσεις

Προσοχή στη συγχορήγηση με αντιπηκτικά και αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα. Δεν πρέπει να λαμβάνεται από ασθενείς με θρομβοπενία. Ίσως επάγουν τη δράση των αντιυπερτασικών φαρμάκων.

Πράσινο Τσάι (Camellia sinensis)

Μελέτες έχουν δείξει προαποπτωτικές και αντιοξειδωτικές επιδράσεις (συστηματική και τοπική αντικαρκινική δράση), μείωση της αντίστασης στην ινσουλίνη και του σωματικού βάρους.

Παρενέργειες

Αύξηση της οξύτητας του στομάχου, αύξηση των κατεχολαμινών, ηπατική τοξικότητα ειδικά όταν καταναλώνονται με άδειο στομάχι. Όταν λαμβάνονται υψηλές δόσεις συμπληρωμάτων πράσινου τσαγιού συνιστάται η παρακολούθηση της τιμής των τρανσαμινασών.

Αλληλεπιδράσεις

Ανταγωνίζεται τη βαρφαρίνη και έχει αντιαιμοπεταλιακές ιδιότητες. Σε μεγάλες δόσεις αλληλεπιδρά με παρακάτω φάρμακα: Bortezomib,  Tacrolimus, Ιrinotecan, Verapamil, Sutinib, Tamoxifen.  Πρέπει να αποφεύγεται όταν χορηγούνται ηπατοτοξικά φάρμακα.

Γάλα γαϊδουράγκαθου 

Το γάλα του γαιδουράγκαθου (Silybum marianum), χρησιμοποιείται για περισσότερα από 2000 χρόνια για τη θεραπεία παθήσεων του ήπατος, των χοληφόρων και για προστασία από ηπατοτοξικά φάρμακα. Ένα από τα ενεργά συστατικά που βρίσκονται σε αυτό είναι το φλαβονειδές Silymarin, το οποίο έχει δοκιμαστεί σε ασθενείς που πάσχουν από ηπατίτιδα ή κίρρωση και είναι το μόνο γνωστό φάρμακο που μπορεί να προστατέψει το ήπαρ από την τοξίνη του Amanita phalloides (δηλητηριώδες μανιτάρι.)

Η δράση του έχει μελετηθεί σε ασθενείς με ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα, ως προστατευτικό από την ηπατοτοξικότητα της χημειοθεραπείας σε παιδιά με οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία. Επίσης έχει μελετηθεί η επίδρασή του στο λιπιδαιμικό προφίλ, το οξειδωτικό στρες και τα επίπεδα της τεστοστερόνης (σε συνδυασμό με σελήνιο), σε ασθενείς με καρκίνο του προστάτη με θετικά αποτελέσματα.

Ασφάλεια και Αλληλεπιδράσεις

Δεν αναφέρονται ανεπιθύμητες ενέργειες ή αλληλεπιδράσεις

Αστράγαλος (Astragalus membranaceus)

Η ρίζα του φυτού Astragalus membranaceus χρησιμοποιείται στην Παραδοσιακή Κινέζικη Ιατρική από την αρχαιότητα. Από δημοσιευμένες μελέτες υπάρχουν ενδείξεις ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί με ασφάλεια κατά τη διάρκεια της χημειοθεραπείας καθόσον μπορεί να μειώσει τη ναυτία, την ένταση και τη διάρκεια της ουδετεροπενίας και να βελτιώσει την ποιότητα της ζωής των ασθενών. Επίσης έχει παρατηρηθεί αντινεοπλασματική δράση πιθανά μέσω των αντιαγγειογενετικών ιδιοτήτων που διαθέτει και της ικανότητά του να επάγει τη δράση των πλατινών. Τα αποτελέσματα μέχρι σήμερα δεν είναι πειστικά, λόγω κακού σχεδιασμού των μελετών.

Ασφάλεια

Δεν αναφέρονται ανεπιθύμητες ενέργειες.

Αλληλεπιδράσεις

Ανταγωνίζεται τη δράση ανοσοκατασταλτικών όπως το tacrolimus και η κυκλοσπορίνη.

Μελατονίνη

Η μελατονίνη είναι ορμόνη που εκκρίνεται στη υπόφυση. Εργαστηριακά πειράματα έχουν δείξει ότι σε φυσιολογικά επίπεδα καταστέλλει τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων, ενώ τα  υψηλά επίπεδα είναι κυτταροτοξικά. Σχετίζεται με τους κιρκάδιους ρυθμούς και είναι αποτελεσματική στη βελτίωση του ύπνου, την αντιμετώπιση της κόπωσης και της εξάντλησης που προκαλεί η χημειοθεραπεία και την πρόληψη της νευροτοξικότητας.

Ασφάλεια και αλληλεπιδράσεις

Μετααναλύσεις έχουν δείξει ότι η μελατονίνη μπορεί να συγχορηγηθεί με ασφάλεια με τις συμβατικές χημειοθεραπείες.

Αλληλεπιδράσεις

Το αλκοόλ, η καφεΐνη, τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, οι β-αποκλειστές, οι βενζοδιαζεπίνες, τα διουρητικά και οι ανταγωνιστές ασβεστίου μειώνουν την παραγωγή μελατονίνης. Δεν θα πρέπει να συγχορηγείται με αντιπηκτικά.

Προβιοτικά

Τα προβιοτικά είναι ζωντανοί μικροοργανισμοί, που υπάρχουν φυσιολογικά στον οργανισμό. Όταν λαμβάνονται σε ικανή ποσότητα, συμβάλλουν στη διατήρηση της ακεραιότητας του εντερικού βλεννογόνου, στην απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών και στην άμυνα εναντίον των εξωγενών βλαπτικών παραγόντων. Βοηθούν επίσης στην πρόληψη και τη θεραπεία της διάρροιας από αντιβιοτικά και της λοιμώδους διάρροιας.

Την κύρια ένδειξή τους στην ογκολογία αποτελεί η πρόληψη της τοξικότητας από τη χημειοθεραπεία και την ακτινοθεραπεία. Σε μελέτες έχει διαπιστωθεί μικρότερη συχνότητα διάρροιας ή δυσπεψίας σε ασθενείς που έλαβαν χημειοθεραπεία με 5-FU ή ακτινοβολία στην κοιλιακή ή πυελική χώρα και παράλληλα προβιοτικά (Lactobacillus aci­dophilus και Bifidobacterium bifidum )

Ασφάλεια

Ίσως να περιέχουν υπολείμματα πρωτεϊνών γάλακτος και γι αυτό θα πρέπει να αποφεύγονται σε αλλεργικούς, όταν αναφέρεται αλλεργία στο γάλα.

Αλληλεπιδράσεις

Θα πρέπει να χορηγούνται 2 ώρες μετά τα αντιβιοτικά ώστε να μην επηρεάζουν την αποτελεσματικότητά τους. Τα σκευάσματα σιδήρου ίσως εμποδίζουν την δράση τους.